Journal Of Hellenic Religion (J. Hell. relig.)

Περίληψη: Στο επίκεντρο πληθώρας μελετών που αφιερώθηκαν στον Έρωτα, βρίσκεται ασφαλώς ο περί Γενέσεως του Έρωτος μύθος της Διοτίμας, όπως αυτόν παρέδωσε ο Σωκράτης, στο πλατωνικό Συμπόσιο. Το θέμα αυτό ευρίσκεται στο επίκεντρο και του παρόντος Δοκιμίου, μέλημα του οποίου είναι, ωστόσο, η ανίχνευση του Λόγου της Διοτίμας αυτού καθαυτού και η ανάδειξη της θρησκευτικής του διάστασης.

Εκ πρώτης όψεως, η ταυτόχρονη χρήση των όρων «μύθος» και «λόγος» για τον χαρακτηρισμό ενός και του αυτού περιεχομένου κινδυνεύει να φανεί παράδοξη, αφού είναι γνωστό ότι, σήμερα, ο μύθος λογίζεται ως το αντίθετο του λόγου. Εν τούτοις, από την έρευνα σε λεξικολογικό επίπεδο προκύπτει ότι ο μύθος είναι λόγος, ο οποίος, ήδη στην ομηρική γλώσσα, σημαίνει «παράδοσις». Σε σημασιολογικό επίπεδο, ο «παραινετικός λόγος» (συμβουλή) αναφέρεται ως μύθος, η δε «απόκρισις μαντείου — χρησμός» ως λόγος. Ο στόχος αυτής της μεθοδολογικής μεταχείρισης είναι διττός : όχι μόνον θεμελιώνεται η εννοιολογική ομοιογένεια δύο — στη σύγχρονη εποχή τουλάχιστον — «ξένων» και «ασυμβίβαστων» όρων και επιτυγχάνεται η εξαφάνιση αυτής της παραδοξολογίας, αλλά και ευνοεί την εξερεύνηση του Μύθου / Λόγου, αφού αυτός διατυπώνεται, ως αποκάλυψη και θεϊκή παραίνεση, από την ιέρεια ενός μαντείου.

Ωστόσο, παραμένει ένα τριπλό προκαταρκτικό πρόβλημα : α) η ιστορικότητα του προσώπου που κατέστησε τον Σωκράτη κοινωνό του περί Έρωτος Ιερού Λόγου, β) η υφιστάμενη σύγχυση μεταξύ «πλατωνικού μύθου» και του Μύθου / Λόγου της Διοτίμας, γ) το «φαινομενικό» θεολογικό ανακόλουθο όσον φορά τον Έρωτα.